اگر چه بحث تولید و اشتغال از مشکلات عمده و مهم تمام استانهای کشور است اما برای رفع بهتر و دقیقتر مشکلات هر استان بهتر است که مشکلات هر استان به صورت مستقل مورد توجه قرار گیرد که به همین منظور نمونه ای از مشکلات گیلان عزیز را که حل آنها می تواند موجب ارتقای وضعیت اشتغال، تولید و توسعه ی استان باشد را مختصراً تقدیم می کنم:
محوریت اشتغالزایی، یکی از موانع اشتغال و تولید در کشور و گیلان: یکی از مشکلات مهم اشتغال در استان ریشه در همین حل مشکل اشتغال دارد. توضیح این که سالهاست که نبض تسهیلات بانکی در خدمت سیاستهای وزارت کار قرار دارد و اینگونه است که بر اساس افزایش اشتغال به صنایعی تسهیلات پرداخت شده و یا از آنها حمایت می شود که توان اشتغال زایی بیشتری را با هزینه ی کمتر و زمان کوتاهتری (زودبازده) داشته باشند و این یعنی شیوع صنایع فرسوده، قدیمی، آلوده، خطرناک، پرضایعات و کم بازده در استان به نحوی که حتی کارخانجاتی که تازه تأسیس یا تازه توسعه یافته اند نیز قادر به حفظ اشتغال اولیه خود نیستند. اینگونه صنایع محصولات بی کیفیت و گران تولید می کنند و به این شکل است که این صنایع شغل های ناپایدار و کم درآمد ایجاد می کنند.
یکی از پیامدهای چنین اشتغال هایی این است که به دلیل تولید کم و بی مشتری، قادر به ایجاد اشتغال غیر مستقیم مناسبی نیز نیستند و بنگاه هایی در جهت فروش، عرضه و خدمات این کالاها تأسیس نشده و اشتغالی نیز در این خصوص ایجاد نمی شود.
از پیامدهای دیگر این نوع اشتغال این است که این صنایع به دلیل عدم سودآوری مناسب، انگیزه و توانی برای سرمایه گذاری بیشتر ایجاد نکرده و با توجه به حاشیه ی سود کم شان، عموماً قابلیت مقاومت در شرایط سخت و رقابتی را ندارند و در شرایط عادی نیز این صنایع درجا می زنند و حال این که صنایع پیشرفته، با کیفیت و کمیت بالا و سودآوری زیاد، اگر چه در گام های ابتدایی اشتغال مستقیم کمی ایجاد می کنند، اما با اشتغال غیر مستقیم بیشتر توسعه ی سریعتر، موجب اشتغال بیشتر در گام های بعدی می گردند و البته که این اشتغال، پایدار، ایمن و در شأن کارگران ایرانی خواهد بود.
متأسفانه بسیاری از صنایعی که در گیلان وارد شدند، صنایع فرسوده و قدیمی اروپای شرقی بودند که به دلیل عدم نظارت بر تسهیلات دریافتی، وارد گیلان شده و موجب بروز صنایع قدیمی و کهنه ای در نساجی، فولاد و ... مشکلات عدیده ی کارگری در استان گردیده اند.
عدم حمایت منسجم نمایندگان و مسئولان از صنایع و تولیدات استان: به نحوی که چای، برنج، طیور، صنایع غذایی و نساجی و بسیاری از محصولات استان که براساس قابلیت های موجود و اقلیمی بومی در استان تولید می شوند، با دلیل عدم حمایت از سوی نمایندگان مجلس و دولت، توان رقابت و توسعه نداشته و حتی در حفظ اشتغال موجود نیز موفق نیستند. این مسئله نشان از عدم حمایت و وحدت نمایندگان مجلس و دولت در احقاق حقوق تولید کنندگان استان را دارد که در مقایسه با مسئولان استان های قوی مانند اصفهان کاملاً به چشم می آید.
مستندسازی ها آفت جان سازمان های دخیل در اشتغال: اگر چه این مشکل در تمام استانها وجود دارد اما با توجه به مهارت ادارات استان گیلان در رقابت های مربوط به طرح تکریم و سایر ارزیابی های دولتی بیشتر به چشم می آید، چرا که تا زمانی که محوریت رشد و ارتقای هر سازمان صرف آمار و مستنداتی باشد که خود آن سازمان یا زیرشاخه های وی تولید می کنند، همواره شاخص ها به نحو کاذبی در حال مثبت نمایی خواهند بود. سازمان هایی با این رویکرد عموماً بهترین امکانات و پرسنل خود را در زمینه ی کسب و ایجاد آمارها و مستندات بهتر هزینه می کنند و به این شکل موجب می شوند تا همواره ظاهری بهتر از باطن داشته باشند.
دعوت از پیمان کاران ضعیف برای احداث و ایجاد پروژه های مختلف: متأسفانه شواهد و موارد زیادی وجود دارد که پیمان کاران ضعیف با ترک تشریفات و یا مناقصه های صوری به کار گماری می شوند و این پیمانکاران موجب می شوند تا زمان به بار نشستن پروژه های مختلف من جمله پروژه هایی که موجب اشتغال زایی و توسعه ی صنعت، کشاورزی و توریسم می شوند، چند برابر به طول انجامد که نمونه ی این مشکل را در انتخاب با ترک تشریفات پیمانکار احداث شهرک گلخانه ای و پیمانکاران مسکن مهر رشت و یا ساخت آزادراه قزوین رشت می توان مشاهده نمود که همین ضعف موجب ورشکستگی و از توجیه خارج شدن طرح شهرک گلخانه ای و عقب افتادگی مفرط مسکن مهر رشت و عدم اتمام پروژه اتوبان رشت –قزوین و افزایش قیمت تمام شده در تمام آنها گردیده است.
عدم اهتمام به قابلیت های بومی استان گیلان در صنایع تبدیلی و بسته بندی و توریسم: موجب گردیده است تا اشتغال غیر مستقیم مربوط به چای و برنج و سایر محصولات کشاورزی و دام و طیور به استان های دیگری مانند تهران واگذار گردد. هم اکنون چای گیلان در سایر استانها بسته بندی می شود و یا به خارج از کشور ارسال شده و با فراوری و طعم دهی از آن کشورها به سایر نقاط دنیا من جمله خود ایران ارسال می شود و این یعنی اشتغال عظیمی که با گشاده دستی به کشورهای دیگر و سایر استانها هدیه می شود.
توریسم به عنوان بهترین و سبز ترین (سالم ترین) صنعت در گیلان می تواند نقش بسیار تعیین کننده ای در رشد و شکوفایی استان داشته باشد که متأسفانه به دلایل زیادی من جمله عدم معرفی مناسب و گسترده، مهیا نکردن راه های دسترسی آسان برای رسیدن به نقاط توریستی، عدم تسهیلات مناسب جهت ساخت هتل ها و مسافرخانه ها و نبود حمایت از این عرصه همچنان جای کار زیادی دارد که در صورت اهتمام به رفع موانع توریسم و به خصوص با بحث توریسم درمان که جدیداً در برنامه ی استان قراردارد، گام بلندی در جهت افزایش اشتغال، جذب منابع و توسعه صنعت سالم، پاک و جذاب توریسم ایحاد خواهد شد، توضیح این که همین توریست هایی که در مقاطع مختلف سال به استان گیلان می آیند نیز به دلیل عدم احداث بنگاههایی برای استراحت، گردشگری، خرید و ... بدون این که درآمدی برای استان ایجاد کنند تنها موجب گرانی فصلی، شلوغی خیابانها و جاده ها و کاهش اجناس و کالاها می گردند. یک مثال ساده این که اکنون سالهاست که قرار است استخرهایی که در اطراف رشت قبلا برای فراوری چوب به کار برده می شدند، برای جذب توریسم بکار برده شوند که نشده است و چقدر راحت می توان این استخرها را با وسایل مختلف تفریحی از قبیل قایق و پارک و یا تدابیر دیگری مانند پرورش ماهی برای ماهیگیری تفریحی میهمانها به محلی برای تفریح و اشتغال و کسب درآمد تبدیل نمود.
عدم استفاده ی شایسته از منطقه ی آزاد و قابلیت های آن: اگر چه شهرستان بندرانزلی با داشتن تعریف منطقه ی آزاد تجاری از تسهیلات خاصی در خصوص اشتغال و توسعه می تواند استفاده کند اما این ظرفیتها همچنان با کمترین استفاده هدر می روند.
